Kategori: Sinema

Sinemada Eğitim ve Sanat Konulu Film Kritikleri

Sinemada Sürrealist İtiraz

Orfe Üçlemesi/Orphic Trilogy

Şu kadarını da biz ekleyelim ki Sürrealizm, bir gençlik ateşi olarak saman alevi gibi çok yakıcı başlıyor, ama zamana çabuk yeniliyor; sanatçının yaşı ilerledikçe o ateş kendisiyle sınırlı kalsa bile bir köze dönüşüp zamana meydan okuyor. Bir Şairin Kanı’ndaki imgelerin örtüsünün Orfe‘den sonra Orfe’nin Vasiyeti’nde usulca sıyrılıp düşmesine bakılırsa, buna Jean Cocteau’nun 30 yıla yayılan üçlemesi iyi bir örnek.

Okumaya devam et “Sinemada Sürrealist İtiraz”

‘Cüney Tarkın’dan Cüneyt Arkın’a Fahrettin Cüreklibatır

“Cüney Tarkın”a gelince, o benim kuşağımın çocukluk ve ilk gençlik hayallerimizle birlikte toplumsal ve kişisel mümkünlerimizi düşsel düzeyde de olsa kanatlandırmış kahramanıydı. O kahraman, düşe kalka yürüdüğü sinema kariyerini, benim gözümde, 12 Mart döneminde Yılmaz Güney’e verilmiş bir ödülü siyasi gerekçelerle ondan alıp kendisine vermek isteyenlerin yüzüne fırlatıp atarak taçlandırmıştı. Sinemada da özel yaşamında da düşünsel duruşunda da ülkemizin yakın tarihi gibi kıyıları mutedil, açıkları kaba dalgalı bir denizdi.

Okumaya devam et “‘Cüney Tarkın’dan Cüneyt Arkın’a Fahrettin Cüreklibatır”

Romantizm: Edebiyatta “Fransız İhtilali”

Parlak Yıldız/Bright Star

“Yaşlı Romantik” bir paradokstur! Yoğun duygular ve duyarlıklar içinde hayat Romantiklere yaşlanma fırsatı vermez çünkü; genç yaşta çekip giderler dünyamızdan, arkalarında derin izler bırakarak John Keats gibi. Romantizmin kendisi de uzun ömürlü olamayacak kadar coşkuludur. 50 yıl kadar etkili olduktan sonra kazanımlarını edebiyat dünyasına bırakarak geri çekilmeye başlar. Klasisizmi geri dönülmez biçimde tarihten silen Romantizm, Modernizm’in karşısında aynı sonu yaşar...  

Okumaya devam et “Romantizm: Edebiyatta “Fransız İhtilali””

Maymun Davası

Rüzgârın Mirası/Inherit The Wind

“Anlamıyor musunuz, eğer Evrim Kuramı’nın resmi okullarda öğretilmesini suç sayarsanız, yarın özel okullarda öğretilmesini de suç sayabilirsiniz. Eğer birini yaparsanız, ötekini de yapabilirsiniz! Çünkü fanatizm ve cahillik daima açtır ve beslenmeye ihtiyaçları vardır! Çok yakında Sayın Yargıç, geriye doğru yürüyor olacağız; elimizde flamalar ve davullarla zekâ ve aydınlanma getirmeye cüret eden adamı yaktıkları o ‘şanlı’ 16. yüzyıla doğru!”

Okumaya devam et “Maymun Davası”

Sinemada Arabesk

MÜSLÜM’DEN BERGEN’E

Arabesk müziği yaratan maddi manevi süreçler görmezden gelindikçe, üreticisi ve alıcısının toplumsal konumları belirlenmedikçe, yönetmenler ve senaristler bunları es geçtikçe anlatılanlar bireysel bile değil, kişisel dramlar olarak kalacaktır. Müslüm, Bergen ve Dilber Ay’ın yönetmenleri, Limoncu Ali’den mülhem şu soruyu dürüstlükle yanıtlamalıdırlar: “Kaçtığınız için mi buraya geldiniz, yoksa kovaladığınız için mi?”

Okumaya devam et “Sinemada Arabesk”

Kendi Rolünü Oynamak

Yakın Plan / Nema-ye Nazdik

İran sinemasının Yeni Dalga yönetmenlerinden Abbas Kiyarüstemi, 22 Haziran 1940’ta doğdu. 1970’te başlayan sinema kariyerinde belgeselleri ve kısa filmleriyle birlikte 40’tan fazla yapıma imza attı. 1979 İslam devriminden sonra Batı’dan kişisel ikbal ummayan az sayıda sanatçıdan biriydi. Ülkesinde kalarak rejimin dayattığı engelleri sanatsal yaratıcılığıyla aşmayı başardı. 4 Temmuz 2016’da ölen Kiyarüstemi’yi doğumunun 82, ölümünün 6. yılında hayat-sanat ilişkisini sorguladığı Yakın Plan filmiyle anıyoruz.

Okumaya devam et “Kendi Rolünü Oynamak”

“Adam Öldürmeyi Oyun mu Sandın?”

ELEPHANT/FİL

Tarih 25 Mayıs 2022, yer Teksas. Robb İlkokulu’na saldıran 18 yaşındaki Salvador Ramos, 19’u çocuk ikisi öğretmen 21 kişiyi öldürdü. Eğitim mekânlarına yönelik katliamların ABD’de bu denli yoğun olmasını sosyal psikologlar, Başkanların bireysel silahlanma yanlısı politikalarına,  ekonomistler silah sektörünün ve ona bağlı lobinin kâr paylı ilişkilerine dayandırırlar. Sanatçılar ve dolayısıyla sinemacılar, olguyu daha farklı bir biçimde ele alırlar, tıpkı Columbine Lisesi’ndeki katliamı beyaz perdeye taşıyan Gus Van Sant’ın Elephant (Fil)minde yaptığı gibi.

Okumaya devam et ““Adam Öldürmeyi Oyun mu Sandın?””

“Meçhul Öğrenci Anıtı”

Ölü Ozanlar Derneği/Dead Poets Society

Eğitim odaklı sinema filmleri içinde, belki de üzerine en çok konuşulanlardan, üzerine en çok yazılanlardan biridir Ölü Ozanlar Derneği. Çünkü edebiyattan şiire, felsefeden eğitime, kişisel varoluştan akademik başarıya uzanan… didiklenecek birçok boyutu var 42. BAFTA ‘En İyi Film Ödül’lü Dead Poets Society’nin. O nedenle açımızı genişletmek, algımızı açık kılmak zorundayız.

Okumaya devam et ““Meçhul Öğrenci Anıtı””

Bir Sosyal Laboratuvar Olarak Okul

DIE WELLE/DALGA

1967’de California’da Cubberly Lisesinde Tarih Öğretmeni Ron Jones, öğrencilerine 2. Dünya Savaşı’yla ilgili bazı bilgileri aktardıktan sonra ekledi: “Çoğu Alman, 12 milyon insanın öldürüldüğünden haberdar değildi!” Öğrenciler bunun nasıl mümkün olabildiğini sorduklarında, öğretmenlerinden tatmin edici bir yanıt alamadılar ve öğretmen “yaparak yaşayarak öğrenme” yaklaşımıyla okulu laboratuvar olarak kullanıp bir sosyal deney yaptı.

Okumaya devam et “Bir Sosyal Laboratuvar Olarak Okul”

İki Annenin Eğitim Mücadelesi

Boyun Eğmeyeceğim / Won’t Back Down

Anneler Günü’nde biri öğretmen iki annenin, çocuklarının nitelikli eğitimi için yüksek bir bürokrat duvarını aşma ve eğitimin çürümesi kronikleşmiş içsel mekanizmalarıyla giriştikleri soluk soluğa bir mücadeleye tanık olmak isterseniz, Daniel Barnz’ın Won’t Back Down (Boyun Eğmeyeceğim) tam size göre. Dünyanın hiçbir yerinde annelerin hakkı ödenmez, Amerika hariç değil!

Okumaya devam et “İki Annenin Eğitim Mücadelesi”