Eskiden sevdiğimiz, beğendiğimiz, güzel bulduğumuz şeyleri şiirle ilişkilendirir, “şiir gibi…” derdik. Bir gün batımı manzarası, etkilendiğimiz bir konuşma ya da sevgilimiz örneğin, şiir gibiydiler… Şimdilerde toplumca daha mı ölçüp biçmeye önem verir olduk? Bir matematik sevdasına tutulmuşçasına nereye baksak orada matematik görmeye başladık! Doğada, sanatta, dilde… en çok da Türkçede!
Okumaya devam et “Türkçe, Matematik ve Akıl Hocaları”Kategori: Dil
Dil Konularıyla İlgili Yazılar
Kurgusal Diller
J. R. R. Tolkien
Hobbit, Yüzüklerin Efendisi gibi fantastik kurgu eserleriyle tanınan İngiliz yazar ve filolog John Ronald Reuel Tolkien, yarattığı Orta Dünya’nın sakinleri için 20 kadar kurgusal dil üretti. Çok izlendi, çok öykünüldü, ama başarı düzeyine ulaşılamadı. 2 Eylül 2023, bu dil tutkunu ve kurgusal dillerin efendisinin 50. ölüm yılıydı. Dil ve doğa severliğine saygıyla…
Okumaya devam et “Kurgusal Diller”Dil Edinimi ve Ana Dili Eğitimi
Millî Eğitim Bakanlığı ve Öğrenci Seçme ve Yerleştirme Merkezi’nin verilerine göre, liselere geçiş sınavlarında ortaokul son sınıf öğrencileri ve yükseköğretim kurumları merkezî sınavlarında lise son sınıf öğrencileri Türkçe sorularının yüzde ellisini doğru yanıtlayamadıklarından Türkçeden sınıfta kalıyor! Yine de ana dili eğitiminde çocuklarımız Victor, Genie ve Helen’den iyi durumdalar!
Okumaya devam et “Dil Edinimi ve Ana Dili Eğitimi”Chatbotların dili, henüz çat pat!
Dilbilimciler, doğal dillerin biyolojik bir mekanizmaya sahip; ama sosyal, kültürel ve tarihsel bir olgu olduğu konusunda aşağı yukarı hemfikirler. İçinde konuşulduğu toplumsal, kültürel bağlam dile yansıyor ve chatbotların asıl zorluğu burada ortaya çıkıyor. Yapay zekâ teknolojisi bu zorluğu aşabilecek mi?
Okumaya devam et “Chatbotların dili, henüz çat pat!”Dil İşkencesi
KASPAR / Peter Handke
“Vahşi Çocuk” Kaspar Hauser ile yazar Peter Handke’yi buluşturan zemin, Kaspar’ın ortaya çıkışıyla yaşadığı determinist dönüşüm ile Handke’nin oyunlarındaki belirlenimci dil odaklı izlek tercihidir. Oyunun sonunda Kaspar, dil aracılığıyla toplum normlarını öğrenir; birey olarak yok olurken toplumun bir parçası olarak yeniden var olur. Handke, bu dönüşümün ne kadar acı verici olabileceğini gösterir.
Okumaya devam et “Dil İşkencesi”Matematik ve Dil
Akıllı tasarımcılar, doğada ve her şeyde kusursuz bir matematik olduğunu iddia ediyorlar. Onlara göre salyangoz kabuklarının kıvrımlarında, ayçiçeği tanelerinin dizilişinde, arıların petek gözlerinin altıgen yapılarında, alnımızla yüzümüzün geri kalanı arasındaki oranda… her yerde matematik var! Dilseverler buna doğal dilleri de ekliyorlar. Öyle mi acaba?
Okumaya devam et “Matematik ve Dil”Dilin ve Dünyanın Sınırları
Dil felsefesine önemli katkılarda bulunan Ludwig Wittgenstein, “Dilimin sınırları dünyamın sınırlarıdır.” dese de hem “çift eklemlilik” özelliğinin sağladığı kombinasyon olanaklarıyla dilin sınırlarının hiçbir şeyi dışarıda bırakmayacak kadar genişleyebileceğini hem de bilimin, evrenin gizini çözülebilme umudunu taşıdığımızı söyleyebilecek durumdayız…
Okumaya devam et “Dilin ve Dünyanın Sınırları”Dilsel Belirlenimcilik
ARRIVAL/GELİŞ
Dil olgusunu “silah” ve “hediye” metaforlarıyla anlatmak, hem can sıkıcı hem gönül alıcıdır! Çünkü tatlı diliyle yılanı deliğinden çıkarabilen insan, dostun bir acı sözüyle ölebilir de… Demek ki “dil” toplum dünyasına ait duruk bir dizge, “söz” ise toplum içinde bireyin devinen psişesidir. “Dil”deki belirlenimcilik “söz”de yumuşar, tıpkı Yunus’un “Söz ola ağulu aşı bal ile yağ ede bir söz” dizesindeki gibi.
Okumaya devam et “Dilsel Belirlenimcilik”Ortak Dil Arayışı
Doğal, ulusal diller arasındaki etkileşim hızla artıyor, iletişim teknolojilerinin yarattığı olanaklar durmadan çoğalıyor. Duygularımızın ifade biçimleri olan emojiler, ortak bir iletişim aracı arayışında piktografik işleve ulaşmış durumda. Bu arayışlardan, insanlığın o büyük uyumu için dilsel ve giderek kültürel bir zemin çıkar mı?
Okumaya devam et “Ortak Dil Arayışı“Farsça Dersleri’nde Dil Oyunları
Umudun Dili
Hiç bilmediğiniz bir dili, o dil sizin anadilinizmiş gibi davranıp hiç bilmeyen bir başkasına öğretebilir misiniz? Yanıt vermeden önce iyi düşünün, iki seçeneğiniz var çünkü: Ya bunu başaracaksınız ya da öleceksiniz! Faşizm işte bu denli acımasız, akıl ve insanlık dışı…
Okumaya devam et “Farsça Dersleri’nde Dil Oyunları“